‘Je hoeft je niet meer te schamen’
‘Je hoeft je niet meer te schamen’ is de kop van het Volkskrant interview in de krant van dinsdag 3 december 2019 op pagina 19 van de hand van Jan Tourkov in de rubriek Ten Eerste.
Interview Maria Karg
Haar overgrootvader, een Duitse slaveneigenaar, was zo beroerd nog niet. Hij kocht overgrootmoeder Jacoba ‘vrij’. Maria Karg weet het dankzij het Surinaamse slavenregister, dat sinds kort online staat. Ze heeft nu meer vrede met het verleden.
MARIA KARG: ‘JE KUNT EINDELIJK ZIEN WIE DIE MENSEN ZIJN.’ – Bert Reinders
Maria Karg wijst naar een vergeeld stuk papier, afgebeeld op het scherm van haar laptop. ‘Dit is belangrijk’, zegt ze. ‘Hij koopt die slavin Jacoba en de kinderen vrij.’
Ze kiest haar woorden zorgvuldig en spreekt ze uit met een rollende r. ‘Hij’ is Johann, een slaveneigenaar van Duitse komaf die in 1791 naar de Nederlandse kolonie Suriname ging. Hij kwam terecht op katoenplantage Johanna en de Zwarigheid en schopte het tot directeur.
‘Die slavin Jacoba’ en haar drie kinderen werkten op de plantage. Daar voerde Johann een opmerkelijke wisseltruc uit. Op 15 mei 1835 kocht hij vier slaven, die hij twee weken later op zijn plantage inruilde voor Jacoba en haar drie kinderen. Een jaar later werden zij tegen een aanzienlijke vergoeding ‘vrijgemaakt’ door het koloniale bestuur. Waarom? Het waren zijn eigen kinderen, en Jacoba was zijn partner.
‘Toen ik dit vorig jaar voor het eerst zag… Ik kon er niet van slapen’, gaat Maria verder. Het vergeelde papier is te zien in het Surinaamse slavenregister, dat sinds 31 oktober volledig online te bekijken is. Iedere slaaf die legaal werd gekocht of verkocht in Suriname tussen 1830 en 1863 (toen de slavernij werd afgeschaft) staat erin vermeld. Het register is ooit in het leven geroepen om illegale mensensmokkel vanuit Afrika tegen te gaan. Nu biedt het een inkijk in het akelige systeem achter de slavernij in de toenmalige Nederlandse kolonie.
Lees hier verder in de Volkskrant, 2 december 2019
Het interview is ook te downloaden: