Skip to main content

College de Brink haalt Slavenregisters uit de kast

Een lespilot over het slavernijverleden en de slavenregisters zat al langer in de pen, toen de NOS opeens mee wilde kijken. Door fantastische medewerking werd met gezwinde spoed klas 2g2 van College de Brink bereid gevonden voor een les op de opnamedatum 27 juni.  Waarom een TV-registratie?

De aanleiding was het digitaal ontsluiten van gegevens over slaven en hun eigenaren. De slavenregisters was een, door de Nederlandse overheid destijds verplichte, boekhouding van slaven. Ze omvat de periode tussen 1830 tot de afschaffing van de slavernij op 1 juli 1863. Sinds 26 juni is een groot deel van deze gegevens online in te zien. Baanbrekend voor de nazaten die nu voorouders kunnen traceren. Baanbrekend ook voor erkenning en wetenschappelijk onderzoek. Kijk maar eens op https://www.ru.nl/slavenregisters/  en op http://www.gahetna.nl/collectie/index/nt00451

Tja, dan zijn er opeens een regisseur, cameraman, geluidsman en een verslaggever in de klas. Dat was even wennen, ook voor mij! Toch maar gewoon van start gegaan met de inleiding Nederlands Slavernijverleden. Over de schepen van VOC en WIC en hun handel over de wereldzeeën. Handel waarvan de slaven als koopwaar deel uitmaakten. Wat vervoerde men in de schepen nog meer? Wat is een slaaf eigenlijk? Wanneer kwam er een eind aan de slavernij? Hoe is het om gescheiden van je familie in gevangenschap te leven en zelfs een andere naam te krijgen? Best lastig om je dat voor te stellen.

In deel 2 van het programma ‘hink-stap-sprong door de slavernij’ vertelde ik mijn persoonlijk verhaal. Over mijn ouders die nooit over slavernij spraken. Hoe ik na hun dood wel boeken over die slavernij vond in hun huis. Hoe ik pas later, al lang en breed in Nederland, mijn afkomst echt goed ontdekte.

In het derde deel van de les, konden de leerlingen zelf via de laptop meekijken in een slavenregister, waarin gegevens als geboortedatum, datum van overlijden, de naam van de moeder en andere belangrijke gegevens zijn opgetekend.

Tot slot had ik voor iedereen een kleine attentie om deel 4, de moderne slavernij, onder de aandacht te brengen: een reep Tony’s Chocolonely. Chocola die zo (slaafvrij als het ware) geproduceerd is dat de boeren een eerlijke prijs krijgen. Zodat er geen sprake is van uitbuiting en moderne slavernij, zoals vaak wel het geval is in bijvoorbeeld de kledingindustrie, koffiehandel en zelfs (ook nu nog!) mensenhandel.

Stichting Stil Verleden is verguld met alle hulp van de leerlingen uit klas 2g2; met de enorme inzet van Karin Mul (docent M&M). Met de medewerking van ouders inzake toestemming om te filmen. Dank geldt ook de administratie van de Brink in Laren voor het regelen van al die toestemmingsbrieven. En tot slot petje af voor de schoolleiding, die zo open staat voor aanvullende projecten!

Na de les werd ik geïnterviewd over de slavenregisters. Hoe bijzonder is het dat nazaten nu hun voorouders terug kunnen vinden. Ik ben één van hen. Ik kreeg een preview van de registratie van mijn voorvader Karg, een plantagedirecteur, die 3 kinderen kreeg met de vrijgekochte slavin Jaspis. Hun kinderen werden ook vrijgekocht en kregen de naam Karg. Een van die 3 kinderen was mijn grootvader. ‘Levende geschiedenis’ die me diep raakt als ik die namen zo zie staan. Wat zouden mijn ouders hiervan gevonden hebben!?

Op Keti Koti (ketenen gebroken), de dag van de herdenking afschaffing slavernij, worden de opnames uitgezonden. Spannend hoe ze er na montage uitzien. Kijk op zondag 1 juli om 18 uur naar NPO 2!
Maria Karg, docent & antropoloog 
directeur Stichting Stil Verleden

 

NOS uitzending:

educatie, Moderne slavernij, slavernij, VOC, WIC