
Op Avontuur en Samen leren over het Nederlands koloniaal en slavernijverleden in de klas
Vrijdag 17 januari 2025 is Stichting Stil Verleden op bezoek. Het is 12.55 uur en de leerlingen van de Praktijk Westfrieslandschool in Hoorn lopen enthousiast het lokaal binnen. Dit is niet zomaar een gewone les. Al jaren komt Stichting Stil Verleden naar deze school om het thema slavernijverleden op een interactieve manier bespreekbaar te maken. De school, die zich richt op het ontwikkelen van talenten op het gebied van arbeid, zelfstandig wonen, vrijetijdsbesteding en burgerschap, heeft dat laatste als terugkerend thema in het onderwijsprogramma.



We beginnen zoals gebruikelijk met een interactieve start, namelijk de kennismaking. De educatiekoffer staat al klaar: een schatkist vol objecten, verhalen en opdrachten die het thema slavernij tastbaar maken. Dit keer bevat de koffer iets bijzonders: de familiegeschiedenis van Maria, een persoonlijke blik op het verleden. Vandaag is haar broer ook aanwezig. Het is mooi om hem als vierjarige op een oude familiefoto te zien, wat meteen een menselijke verbinding legt met de geschiedenis.
Waarom aandacht voor het koloniale en slavernijverleden? De leerlingen krijgen eerst uitleg over de achtergrond van het thema. Waarom is Nederland bezig met dit verleden? Door middel van interactieve gesprekken en een kort filmpje, “Suiker, Meesters en Slaven”, ontdekken ze het volgende:
Nederland speelde via de VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie) en WIC (West-Indische Compagnie) een grote rol in de handel van koloniale producten zoals suiker, koffie, katoen en tabak en specerijen als nootmuskaat en foelie, evenals in de handel van mensen die slaaf waren gemaakt.
Mensen uit voormalige kolonies zoals Suriname, Nederlands-Indië en de Antillen kwamen naar Nederland en vormen een belangrijk deel van onze samenleving.
De vraag “Wat zijn kolonies?” maakt het onderwerp concreet: een kolonie is een gebied dat bestuurd werd door een ander land om rijkdommen en grondstoffen te exploiteren. Leerlingen leren ook over de Marrons, afstammelingen van slaafgemaakten die vochten voor hun vrijheid en in het binnenland van Suriname vrijheidsdorpen stichtten.
Als verwerkingsopdracht kregen de leerlingen de kans om de gastles op katoenen stof te verbeelden. Door kunst en creativiteit te combineren met educatie, konden ze op een unieke manier hun inzichten en gevoelens uitdrukken.
Docent Sjon bereidt zijn lessen altijd zorgvuldig voor. Na afloop van de gastles liet hij zijn voorbereidende werk zien. In een uitgebreide PowerPointpresentatie, met historische kaarten en familieverhalen, belichtte hij de rol van West-Friesland in het slavernijverleden. Welke invloed had deze regio op de geschiedenis? Hoe zie je vandaag nog sporen van dit verleden in straatnamen, gebouwen of verhalen? En waarom is het belangrijk om de afschaffing van slavernij te blijven herdenken en vieren?
Deze samenwerking tussen Stichting Stil Verleden en docent Sjon laat zien hoe lokaal en persoonlijk verleden een krachtig middel kan zijn om jonge generaties bewust te maken van de geschiedenis. Het inspireert leerlingen niet alleen om te leren, maar ook om stil te staan bij de impact van het verleden op onze huidige samenleving.
